Önceki bölümde Arduino Nano ailesinin tüm board’larını incelemiş ve farklı farklı özelliklere sahip modeller olduğunu görmüştük. Bu bölümde Arduino Nano’nun yerini almak için hazırlanmış Arduino Nano Every‘ye biraz daha yakından bakacağız.
Anlatıma Nano Every’nin avantajları ve ek özelliklerinden başlayacak, kullanım incelikleri ile devam edecek ve Nano Every satın alırken dikkat etmemiz gerekenlerle bitireceğiz.
5 Volt lojik seviye ile çalışan Arduino Nano Every’nin sahip olduğu Atmega4809 mikrokontrolcüsü sayesinde, orijinal Nano’da kullanılan Atmega328’e göre %50 daha fazla (48 KB) program hafızasına ve %200 daha fazla (6 KB) SRAM’e sahip.
Üstelik modern üretim teknolojileri ve agresif fiyatlama sayesinde orijinal Nano’nun yarısından daha ucuza satılabiliyor. Arduino ekibinin bu adımı ilkel Arduino Nano’yu tarihe gömmek ve yeni nesil mikrokontrolcü altyapılarına geçiş isteğinin bir adımı olarak düşünülebilir.
Nano Every kabiliyetli mikrokontrolcüsü sayesinde orijinal Nano’ya göre çok daha hızlı programlanabiliyor ve güç verildiğinde çok daha çabuk çalışmaya başlayabiliyor. Önceki bölümde Every’nin Nano’dan tek eksiğinin 1 KB yerine sadece 256 bayt EEPROM kapasitesine sahip olduğundan bahsetmiştik.
Nano Every, PCB’sinin alt kısmında herhangi bir bileşen barındırmaması ve pin çıkışlarının castellated edges adı verilen şekilde PCB kenarlarına taşmış olması nedeniyle bir SMD bileşen gibi PCB üzerine lehimlenerek ince ve sabit şekilde monte edilebiliyor.
Nano Every’nin tek kötü yanı pin isimlerinin PCB’nin alt kısmına yazılmış olması olabilir. Çünkü pinlerini lehimleyip breadboard üzerinde kullanırken pin numaralarını göremez oluyoruz.
Yukarıda Nano Every’nin pin bağlantılarını görüyoruz. İlk dikkatimizi çeken Arduino Uno ve Nano’da PWM destekli çıkış olan D11’in PWM desteklemediği oluyor. Nano ile çalışan projelerimizi Nano Every’ye aktarırken dikkat etmemiz gereken bir detay daha.
Orijinal Nano’da sadece analog giriş olarak kullanılabilen A6 ve A7 pinleri Nano Every’de standart bir dijital giriş/çıkış pini olarak kullanılabiliyor. Bu büyük bir artı. Üstelik Nano Every’de RX ve TX olarak kullanılabilen D0 ve D1 pinlerini kullanırken özellikle dikkatli olmamız da gerekmiyor.
Arduino ekibi USB-Serial dönüştürücü çip olarak Uno’da Atmega16U2’yi ve Nano’da FT232RL’yi kullanıyordu. Nano Every’de ise Atmel SAM D11 çipini tercih etmiş. Bu modern çip hem daha ucuz, hem de daha yetenekli. Belki gelecekte bu çipin orijinal işlevini değiştirerek daha ilginç projeler yapılabilir.
Nano Every üzerindeki ON ve L LED’lerinin USB bağlantısının iki yanına taşındığını görüyoruz. RX ve TX LED’leri iki mikrokontrolcünün arasında yer alıyor.
Arduino Nano Every’yi yeterince tanıdıysak Arduino IDE’ye bağlanmasından kısaca bahsedelim. Çünkü Nano Every’yi kullanabilmek için IDE üzerinde ek bir yükleme yapmamız gerekiyor.
Nano Every’yi bilgisayarımıza bağladığımızda Arduino IDE yeni board’umuzu hemen algılıyor ve kart paketimizin eksik olduğunu söylüyor. Install this package linkine tıklayarak kart yöneticisindeki ilgili indirme ekranına gidebiliriz.
Olur da bu mesajı kapattıysak aynı ekrana Araçlar > Kart > Kart Yöneticisi menü adımları ile gidebiliyoruz.
Açılan Kart Yöneticisi ekranının üstteki arama kısmına every yazarak kurmamız gereken Arduino megaAVR Boards paketine ulaşabiliyoruz.
Kur butonuna bastığımızda gerekli dosyalar internet’ten indiriliyor ve kurulum tamamlandığında ekranda yeşil renkte INSTALLED yazdığını görüyoruz. Tüm kurulum bu kadar. Artık bu ekranı kapatabiliriz.
Bundan sonra yapmamız gereken Araçlar > Kart menüsünden herhangi bir kart seçer gibi Arduino Nano Every‘yi seçmek.
Bu paketi ekleyince Kart menüsünde normalde doğrudan görünen Arduino Uno, Mega veya Nano gibi kartların Arduino AVR Boards alt menüsü altına taşındığına dikkat edelim.
Tabi ki Araçlar menüsünden Nano Every için Port seçmeyi unutmuyoruz.
Kart olarak Arduino Nano Every seçtiğimizde Araçlar menüsünde Registers emulation adında bir menü daha belirdiğini göreceğiz. İlk kez karşılaştığımız bu menünün altında ATMEGA328 ve None (ATMEGA4809) adında iki seçenek görüyoruz.
Bu menü orijinal Nano ile tam uyumluluk sağlamak için gereken bir ayarı seçebilmemizi sağlıyor. Nano üzerindeki mikrokontrolcünün Arduino pin numaralarından farklı isimde olan asıl port numaralarını doğrudan kullanan sketch’lerin farklı bir mikrokontrolcü olan Nano Every’de de çalışabilmesi için port numaraları ve register olarak adlandırdığımız adres seçeneklerini yeni çipe dönüştüren bir yardımcı kod bulunuyor.
Bu port numaraları ve register’leri kullanan sketch kodları kullanacaksak (ki büyük ihtimalle kullanmayacağız!) bu seçeneği ATMEGA328 yapmakta fayda var. None (ATMEGA4809) seçmemiz halinde bu dönüştürme kodu devreye girmez ve Nano Every tam performansında çalışabilir.
Nano Every’yi Arduino IDE’ye tanıtma işlemini tamamladık ve artık deneme zamanı. Blink sketch kodunu yükleyerek bir deneme yaptığımızda yüklemenin tamamlandığını, ancak IDE’nin alt kısmındaki siyah alanda Arduino sketch kodlarımızı board’lara yüklemekle görevli dostumuz avrdude‘ün bir şeylerden şikayetçi olduğunu görüyoruz.
Bu uyarı Arduino IDE’nin henüz Nano Every’nin tüm yeteneklerini doğru şekilde kullanacak şekilde hazırlanmamasından kaynaklanıyor ve herhangi bir sorunun göstergesi değil. Yani sketch kodumuz sorunsuzca yüklendi ve beklendiği gibi çalışıyor.
Orijinal Nano Every yurtdışında Nano’ya göre çok ucuz olmasına rağmen bizim için hala oldukça pahalı. Bu durumda Aliexpress gibi Çinli web sitelerinde Nano Every’nin klonlarını ararken başımıza gelebileceklerden bahsetmemiz gerekiyor.
Bu tür sitelerde Nano Every adıyla satılan ve uyumlu olduğu söylenen board’lar Nano Every’de kullanılan Atmega4809 mikrokontrolcüsü yerine Atmega4808 kullanmakla kalmıyor, bootloader ve yükleme şeklinin tamamen farklı olmasıyla Arduino IDE’ye tanıtma ve kod yükleme konusunda başımıza onlarca sorun açabilecek potansiyele sahip.
Atmega4808 oldukça iyi bir mikrokontrolcü, ancak Çinli üreticilerin Nano Every klonu üretme yolunda attıkları yanlış adımlar çok teknik bilgisi olmayan hobi elektroniği meraklılarını elindeki klon every board’a hayal kırıklığıyla bakakalmasına yol açıyor.
Bu board’lar elbette çalışıyor ve kullanılabiliyorlar, ancak çalıştırmayı başarmak ve kullanmak için gerekenler heves kırıcı şekilde karmaşıklık ve dikkat etme ihtiyacı içerebiliyor.
Özetle: Uzak durun!
Yazıyı Atmel üretimi Atmega4808 kullanan klon board’lardan uzak durun diye bitirdik, peki Çinli üreticilerin bizi daha da şaşırtabildiğini söylesek? Arduino Nano Dosyası serisinin son bölümünde ne Arduino, ne tam Nano, hatta ne de Atmel olan ilginç bir board’u inceleyeceğiz.
Arduino’da iyi olmak için öncelikle elektronikte iyi olmak gerekir. Türkiye’nin en iyi temel elektronik eğitim seti ARDUINO ÖNCESİ TEMEL ELEKTRONİK EĞİTİM VE DENEY SETİ‘ni keşfedin. Gereksiz bilgilerden arındırılmış basit ve eğlenceli anlatımla ELEKTRONİK öğrenin ve Arduino’ya METE HOCA farkıyla güçlü başlayın!
ÖZGÜN ve KULLANIŞLI projeler yapabilmek için ARDUINO’yu doğru öğrenmek gerekir. Arduino’ya güçlü başlamanın en iyi yolu ARDUINO’YA GÜÇLÜ BAŞLANGIÇ EĞİTİM VE PROJE SETİ‘dir. Arduino Uno üzerine kurulu olan set ile bu müthiş geliştirme platformunu tüm detaylarıyla anlayacak, başka hiçbir yerde bulamayacağınız inceliklerini öğrenecek ve en sık kullanılan Arduino sensör ve modüllerine aşina olacaksınız.
