2008’de ortaya çıkan, Arduino dünyasının en küçük ve aynı zamanda breadboard veya PCB’ler üzerinde kullanılabilecek şekilde tasarlanmış ilk board’u olan Arduino Nano, Arduino Uno’nun tüm kabiliyetlerini üzerinde barındıran minicik bir geliştirme platformu.
Nano, Uno ile aynı mikrokontrolcüyü, yani Atmel üretimi Atmega328’i kullanıyor. Devrenin geri kalanında, çok detaylarda Uno ile elektriksel olarak bazı farkları olsa da Arduino Uno ile çalışan ve Uno’nun kapasite sınırlarını zorlayacak kadar uzun olmayan bir sketch kodu hiçbir değişiklik yapmadan Nano üzerinde de çalışır.
DIP (Dual Inline Package-Çift Sıralı Paket) adı verilen 30 pinli yapıya sahip olan Nano’nun Uno’dan gerçekten neredeyse hiçbir eksiği yok, hatta fazlası bile var. Kredi kartı boyutlarındaki Uno’yu bu boyuta küçültebilmek bileşenlerin büyük kısmını board’un alt kısmına yerleştirmekle mümkün olmuş.
Geçmişte USB harici disklerde sıklıkla gördüğümüz Mini-B tipi USB bağlantısına sahip olan Nano, 14 tane dijital ve 8 adet analog pine sahip. Üzerinde güç aldığını gösteren ON LED’i, RX ve TX LED’leri ve Uno’dan bildiğimiz ve 13. dijital pine bağlı dahili LED de yer alıyor.
Arduino Uno’nun teknik özelliklerini hatırlayanlar Nano’nun Uno’dan 2 fazla analog pine sahip olduğunu fark edecektir. Uno’nun analog pinleri A0’dan başlayıp A5’te bitiyor, ancak Nano’da ek olarak A6 ve A7 numaralı pinler de var. Bu da Nano’nun Uno’dan fazla olan özelliklerinden biri. Bu 2 pinin kullanımında bazı farklılıklar var, o konuya sonraki bölümlerde değineceğiz.
Breadboard üzerinde kullanılmak üzere geliştirilen Nano 45×18 mm boyutlarında ve altında lehimli gelen erkek header pinleri sayesinde tıpkı bir entegre devre çipi gibi breadboard’a takılabiliyor.
Arduino projelerinin büyük kısmının prototipleme adını verdiğimiz deneme amaçlı düzenekler veya sadece eğlence amaçlı kısa vadeli olmaları nedeniyle devrelerimizi breadboard üzerine kurmamız projeyi hızlıca hayata geçirebilmemiz ve sonrasında parçaları başka projelerde tekrar kullanabilmemiz için en mantıklı yöntem.
Tabi ki Nano’yu kendi tasarladığımız PCB’ler üzerinde kullanmamız da mümkün. PCB’mize 2 adet 15 pinli dişi header ile oluşturduğumuz ve Nano’yu takabileceğimiz bir soket lehimleyebiliriz. Böylece biraz yüksekte dursa da istediğimiz zaman Nano’yu sökebilir ve başka projelerde kullanmak için ödünç alabiliriz.
Nano’muz PCB üzerinde kalıcı olacaksa ve daha sonra başka projelerde kullanmayacaksak onu bir entegre devreymiş gibi PCB’nin üzerine lehimleyebiliriz. Ancak bunu yaptıktan sonra tekrar sökmenin oldukça zor olacağını aklımızdan çıkarmayalım.
Nano minicik bir yapıda olduğu için üzerinde Uno’da yer alan ve barrel jack olarak adlandırılan batarya girişi bulunmuyor. Ancak Nano’yu pil veya harici bir güç kaynağı ile çalıştırmak hala mümkün.
Uno’da yer alan gerilim düzenleyici entegre devre Nano üzerinde de bulunuyor ve yine Uno üzerinde bulunan VIN pininin Nano üzerinde de yer aldığını görüyoruz.
Arduino Nano’yu pil veya harici bir güç kaynağı ile çalıştırmak için güç kaynağımızın pozitif (+) bağlantısını VIN pinine, negatif (-) bağlantısını ise GND pinlerinden birine bağlamamız yeterli. Gerilim düzenleyici verdiğimiz harici gerilimi Nano’nun ihtiyaç duyacağı 5 Volt’a düşürecek ve Nano tüm fonksiyonlarıyla çalışacaktır.
Nano üzerindeki gerilim düzenleyici elbette belirli sınırlara sahip. Nano’yu harici güç kaynağı ile çalıştırmak istiyorsak VIN pinine 7-12 Volt arası bir gerilim uygulamalıyız. 7 Volt’tan daha az gerilim vermek Nano’nun besleme gerilimini 5 Volt’un altına düşürebileceği için stabilite sorunlarına yol açabilecekken, 12 Volt’tan fazla gerilim vermek ise gerilim düzenleyici çipinin aşırı ısınmasına neden olabilir.
Pek söylenmese de uygulanabilecek azami sınırlar 6-18 Volt arası. Bu değerler Nano’ya çok fazla harici sensör veya modül bağlanmadığı zamanlarda uygulanabilir.
Yazımızın başlarında Nano’nun Uno’dan farklarından bahsederken çok uzun olmadığı sürece Uno’ için yazılan sketch kodlarının Nano’da da çalışacağından bahsetmiştik. Aslında iki Arduino board’u da aynı mikrokontrolcüyü kullanıyor. Dolayısıyla toplam kapasite ikisinde de 32 KB boyutunda.
Kodların USB üzerinden kolayca yüklenebilmesini sağlayan ve bootloader adı verilen minik yazılım da bu kapasitenin küçük bir kısmını kullanıyor. Uno’da 512 bayt alan kullanan bootloader, Nano’da kapasitenin 2 KB’lık bir kısmını kullanıyor.
Yani Arduino Uno’yu programlarken kullanabileceğimiz yazılım kapasitesi 31,5 KB iken, Nano’da 30 KB’dan fazlasını kullanamıyoruz. Aslında biraz uğraşarak bu kısıtlamanın üstesinden gelmek mümkün. Bunun nasıl yapıldığını da ilerleyen bölümlerde öğreneceğiz.
Orijinal Arduino Nano’da FTDI üretimi FT323RL USB dönüştürücü bulunurken, hemen hemen tüm klon Nano’larda çok daha ucuz olan CH340G USB-Serial dönüştürücü çipi bulunur. CH340G’nin FT232RL’den bir eksiği yok. Tek ihtiyacı bilgisayara bir defalığına sürücüsünü yüklemek zorunda olmamız. CH340G sürücüsünü indirmek için buraya tıklayabilirsiniz.
Klon Arduino Uno satın alırken ve kullanırken dikkat etmemiz gereken bir takım noktaları sonraki bölümlerde detaylı bir şekilde inceleyeceğiz.
Arduino’da iyi olmak için öncelikle elektronikte iyi olmak gerekir. Türkiye’nin en iyi temel elektronik eğitim seti ARDUINO ÖNCESİ TEMEL ELEKTRONİK EĞİTİM VE DENEY SETİ‘ni keşfedin. Gereksiz bilgilerden arındırılmış basit ve eğlenceli anlatımla ELEKTRONİK öğrenin ve Arduino’ya METE HOCA farkıyla güçlü başlayın!
ÖZGÜN ve KULLANIŞLI projeler yapabilmek için ARDUINO’yu doğru öğrenmek gerekir. Arduino’ya güçlü başlamanın en iyi yolu ARDUINO’YA GÜÇLÜ BAŞLANGIÇ EĞİTİM VE PROJE SETİ‘dir. Arduino Uno üzerine kurulu olan set ile bu müthiş geliştirme platformunu tüm detaylarıyla anlayacak, başka hiçbir yerde bulamayacağınız inceliklerini öğrenecek ve en sık kullanılan Arduino sensör ve modüllerine aşina olacaksınız.
